Het Mediterraan draaigatje, ofwel “Draaigatje Mier”. Wat is het? En waar komt dit plaagdier ineens vandaan?
De draaigatje mier, luisterend naar de Latijnse naam: Tapinoma nigerrimum, is een mierensoort uit de onderfamilie van de Dolichoderinae. “Het draaigatje” is eigenlijk een verzamelnaam voor 4 soorten. Deze stemmen in afmeting, uiterlijk en gedrag echter zoveel overeen dat de soorten tezamen ook wel het Tapinoma Nigerrimum Complex worden genoemd.
De naam “Draaigatje” komt overigens voort uit de wijze waarop het beestje bijt: zodra hij gebeten heeft draait hij zijn achterlijf en spuit dan wat vloeistof direct in de aangebrachte bijtwond.
Draaigatje mier herkennen
Het Mediterraan draaigatje herkennen is nog niet zo eenvoudig. Dit komt met name omdat het uiterlijk van deze plaagmier bijna hetzelfde is als dat van onze “oude vertrouwde” wegmier. (Lasius niger). Het draaigatje is een zwarte, glanzende mier waarvan de werksters tussen de 2,4 tot 5,1 mm groot zijn.
De makkelijkste manier om te weten of je met het draaigatje te maken hebt is wel het gedrag van de mieren. De werksters vormen namelijk “straten” en lopen allemaal dezelfde route. Daarnaast zijn ze te herkennen door de typische kratervormige nestopeningen die ze maken.
Twijfel je nog steeds? Een van de vervelende karaktertrekjes van deze mier is dat ze zeer agressief zijn, als je er tussen staat zul je al snel bekropen worden. En LET OP: het Draaigatje bijt zonder aarzeling, en dat is geen fijn gevoel.
Waar komt het Draaigatje vandaan?
Net als de meeste invasieve exoten is ook het Draaigatje meegelift vanuit Zuid Europa. Dit is vermoedelijk via planten (olijfbomen) of “besmette” grond geweest. De eerste exemplaren werden overigens al in 2013 aangetroffen in ons land.
Normaliter is ons land te koud voor het Draaigatje, met de opwarming van ons land de afgelopen jaren echter heeft het Draaigatje hier definitief voet aan de grond gekregen.
Invasieve Exoot
Het Mediterraans Draaigatje behoort tot de “Invasieve Exoten”. Net als bijvoorbeeld de Tijgermug, Superteek, Chinese wolhandkrab of Amerikaanse rivierkreeft. Het gaat dus om een soort die hier van nature niet voorkomt maar door menselijk handelen in de Nederlandse Flora en Fauna is beland.
Een invasieve exoot heeft als belangrijkste kenmerken dat ze vaak weinig tot geen natuurlijke vijanden hebben en de eigenschap hebben om de “native bewoners” te verdringen. Daarnaast veroorzaken ze vaak veel overlast.
Een van de directe effecten van het oprukken van het Draaigatje zal naar verwachting bijvoorbeeld een toename van bladluizen zijn. Het beestje voedt zich namelijk met de afscheiding van bladluizen en zorgt hier dus ook goed voor. Een direct effect van de enorme graafdrift van het Draaigatje zal ook verzakkingen in wegdek en bijvoorbeeld jouw eigen terras tot gevolg gaan hebben.
Daarnaast wil je er niet aan denken dat een horde Draaigatjes besluit om jouw huis binnen te trekken op zoek naar eten… Mieren in huis is al geen lolletje met “onze eigen” mier, de overlast daarvan verbleekt echter bij de overlast die dit plaagdier geeft.
Nest van een Draaigatje mier
Het draaigatje is niet voor een kleintje te vangen als het gaat om nesten. Dit is gelijk ook het grootste gevaar van dit plaagdier. Nesten kunnen honderden meters lang worden en vele miljoenen (!) exemplaren bevatten. Met deze afmetingen en aantallen levert dit groot gevaar op voor schade.
Een van de belangrijkste redenen dat de nesten zo enorm groot kunnen worden is het feit dat een kolonie bestaat uit een grote hoeveelheid eileggende koninginnen die elkaar ook niet bestrijden. Deze vliegen ook niet uit om nieuwe nesten te beginnen maar kruipen na bevruchting terug in het moedernest. De werksters van al deze koninginnen tolereren elkaar niet alleen, ze werken ook nog eens perfect samen.
Hierdoor ontstaat er al vrij snel een superkolonie en is de ellende niet te overzien. Overigens maakt het dier ook nog eens gebruik van “Clusternesten” of “Satelliet nesten”. Met name in de zomer betekent dit dat langs de randen van de nesten nog tal van kleinere nesten ontstaan. Vaak van werksters die zo dicht mogelijk bij voedselbronnen willen zitten.
Draaigatje mieren zijn agressief
Draaigatjes zijn enorm agressief, zodra er iets in hun omgeving komt beginnen ze dit gelijk te beklimmen. Nog vervelender: ze zetten ook gelijk hun sterke kaken erin. Een beet wordt afgerond met een “shot” irriterende vloeistof die vanuit het achterlijf in de bijtwond wordt gespoten. Erg vervelend en pijnlijk dus.